Verkoop van alcohol

De cijfers met betrekking tot verkoop van alcohol zijn afkomstig uit verschillende bronnen die ook verzameld zijn in het jaarbericht van Nationale Drug Monitor van het Trimbos-instituut [1]. Hier presenteren we de verkoopcijfers sinds 1960 en cijfers over het verkrijgen van alcohol door minderjarigen.

In dit dossier

Expertisecentrum Alcohol

Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen. Op zoek naar informatie voor jezelf of een ander? Kijk op alcoholinfo.nl.

Blijf op de hoogte

Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:

E-mailadres(Vereist)
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Heeft u een vraag?

Stuur ons een mail
Expertisecentrum Alcohol

Verkoopcijfers

Verkoopcijfers geven een indicatie van de hoeveelheid alcohol die jaarlijks per hoofd van de bevolking wordt geconsumeerd [2]. Tussen 1960 en 1979 was er een sterke significante stijging in alcoholconsumptie. Na 1980 is er sprake van een daling in de consumptie gevolgd door een stabilisering sinds 2014. In 2020 leek sprake van een lichte daling in de consumptie. Cijfers van 2021 en 2022 wijzen er echter op dat dit een tijdelijke dip was, mogelijk door de coronapandemie en de daarmee gepaard gaande maatregelen. In 2022 werd per hoofd van de bevolking (vanaf 15 jaar) 8,5 liter pure alcohol geconsumeerd.

Gekeken naar de consumptie per hoofd van de bevolking vanaf 0 jaar was de totale alcoholconsumptie in 2022 7,2 liter. De meeste alcohol werd gedronken in de vorm van bier (3,4 liter), gevolgd door wijn (2,5 liter) en gedistilleerd (1,3 liter). De consumptie van bier en gedistilleerd in Nederland is sinds 1980 afgenomen; de consumptie van wijn nam in dezelfde periode toe.

Wijze van verkrijgen alcohol door scholieren

Volgens het HBSC-onderzoek 2021 is de sociale omgeving voor minderjarige jongeren (12-16 jaar) de belangrijkste bron om aan alcohol te komen [3].

De meerderheid van de jongeren van 12‐16 jaar die in de afgelopen maand alcohol hebben gebruikt, koopt het niet zelf, maar krijgt het via anderen. Zo krijgt 34% de alcohol meestal van vrienden, 29% meestal van de ouders en 15% laat de alcohol door anderen kopen.

Naleving leeftijdsgrenzen

In 2022 is nieuw onderzoek gedaan naar de naleving van de leeftijdsgrens voor de verkoop van alcohol. Hierbij hebben 17-jarige “mysterykids” aankooppogingen gedaan bij verschillende verkoopkanalen [4].

In 2022 was het totale nalevingscijfer voor de verkoop van alcohol 39%. In andere woorden, minder dan 2 op de 5 aankooppogingen door 17-jarige jongeren mislukte. Dit is een stijging vergeleken met het nalevingspercentage in 2020 (38%).

De correcte naleving in 2022 was het hoogst in slijterijen (71%), gevolgd door supermarkten (63%).

Referenties

  1. Nationale Drug Monitor. https://www.nationaledrugmonitor.nl. Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.
  2. STAP. Alcoholconsumptie per hoofd van de bevolking (bier, wijn, gedistilleerd en totaal) en per hoofd van de bevolking van 15 jaar en ouder (totaal), 1960-2022 in liters pure alcohol (versie januari 2023) [Internet]. 2023.
  3. Boer M, van Dorsselaer S, de Looze M, de Roos S, Brons H, van den Eijnden R, Monshouwer K, Huijnk W, ter Bogt T, Vollebergh W, Stevens G. (2022) HBSC 2021. Gezondheid en welzijn van Jongeren in Nederland. Utrecht: Universiteit Utrecht, Trimbos-instituut en Sociaal en Cultureel Planbureau.
  4. Hessels, M., Geerlings, M., van den Berk, T., Buitink, E., van Amerongen, G. & Wolters, T. (2022) Landelijk onderzoek naar de naleving van de leeftijdsgrens bij alcohol- en tabaksverkoop in 2022. Bureau Objectief.