Doelstellingen en inzet Preventieakkoord

Geen alcoholgebruik tijdens de zwangerschap

1. Het aantal zwangere vrouwen dat alcohol drinkt is gedaald van 8,9% naar maximaal 4% (deze groep omvat ook vrouwen in het stadium dat ze nog niet weten dat ze zwanger zijn).
2. Het aantal moeders dat heeft gedronken terwijl zij wisten dat ze zwanger waren, neemt af van 4,6% in 2016 naar maximaal 2% in 2040.

Uiteindelijk is het streven om tot 0% alcoholgebruik te komen. Bekijk de meeste recente cijfers over alcoholgebruik rondom de zwangerschap.

Geen alcoholgebruik onder de 18 jaar

1. Het aantal scholieren (12-16 jaar) dat ooit alcohol heeft gedronken daalt van 45% in 2017 naar maximaal 25% in 2040.
2. Het deel van de scholieren dat de afgelopen maand alcohol heeft gedronken gaat omlaag van 25% in 2017 naar 15% in 2040.
3. Onder het aantal jongeren dat de afgelopen maand heeft gedronken, daalt het aantal dat binged (5 of meer glazen bij één gelegenheid) van 71% in 2017 naar 45% in 2040.

Uiteindelijk is de doelstelling om tot 0% alcoholgebruik te komen onder de 18 jaar. Bekijk de meest recente cijfers over alcoholgebruik door scholieren (12-16 jaar).

Minder overmatig en zwaar alcoholgebruik

1. Het percentage Nederlanders van 18 jaar en ouder dat overmatig drinkt (meer dan 14 (vrouwen) of 21 (mannen) glazen alcohol per week) daalt van 8,8% in 2016 naar 5% in 2040 met vooral aandacht voor het aandeel overmatige drinkers van 50+.
2. Het totaal aantal Nederlanders van 18 jaar en ouder dat zwaar drinkt (minstens één keer per week minimaal 4 (vrouwen) of 6 (mannen) glazen alcohol op één dag) daalt van 8,5% in 2016 naar 5% in 2040, met vooral aandacht voor het aandeel zware drinkers onder jongvolwassenen (18-30 jaar).

Bekijk de meest recente cijfers over alcoholgebruik onder volwassenen (18+).

De bewustwording van het eigen drinkgedrag en de effecten daarvan neemt toe

1. Kennis van het advies van de Gezondheidsraad (drinkt niet, of in elk geval niet meer dan 1 glas alcohol per dag. In 2020 kende 55,6% van de Nederlanders deze definitie) en bewustwording van de effecten van het eigen drinkgedrag worden gestimuleerd, evenals kennis van maatschappelijke effecten van alcoholgebruik. Ambitie is dat 80% van de Nederlanders van 12 jaar en ouder belangrijke (gezondheids-)effecten kent.
2. Specifiek onderdeel bij vrouwen die zwanger willen worden, is aandacht voor de invloed van alcohol op de foetus en verhoging van bewustwording bij mannen van de mogelijke impact van hun drinkgedrag op hun vruchtbaarheid.

Bekijk de meest recente cijfers over de kennis over (de schadelijkheid van) alcohol bij Nederlandse volwassenen.

Het RIVM heeft in 2018 door middel van een ‘QuickScan’ een eerste inschatting gemaakt van de haalbaarheid van de doelstellingen in het Preventieakkoord [1]. In deze QuickScan concludeerden zij dat het pakket aan voorgestelde acties en maatregelen onvoldoende is om de ambities voor het thema alcohol te realiseren. Met de doorgerekende acties en doelstellingen werd de reeds verwachte lichte daling in alcoholgebruik in geringe mate versterkt. Ook bij zwangere vrouwen werd maar een geringe daling gezien. De kwalitatieve inschatting voor jongeren was dat ook in deze groep de acties onvoldoende zijn om de ambities te realiseren. Het RIVM kwam tot de conclusie dat de meest effectieve maatregelen (grote accijnsverhogingen, beperkingen van tijd en locatie van verkoop, en intensieve persoonlijke begeleiding bij gedragsverandering) niet of nauwelijks worden ingezet in het Preventieakkoord. In 2021 heeft het RIVM een Inventarisatie aanvullende maatregelen Nationaal Preventieakkoord uitgevoerd [2]. Hierin wordt een top 10 weergegeven met de meeste effectieve maatregelen om problematisch alcoholgebruik te verminderen. Hierin staan onder meer: accijnsverhoging, een minimumeenheidsprijs voor alcohol, een verbod op kortingsacties, geen reclame maken voor alcohol op plekken waar veel jongeren komen (bijvoorbeeld bij sportverenigingen), alcohol alleen nog verkrijgbaar maken bij slijters en meer voorlichting over de schadelijkheid van alcohol.

Naast de primaire doelstellingen gericht op het individu zelf hopen de partijen ook een positieve doorwerking te realiseren op de schade aan anderen ten gevolge van problematische alcoholgebruik. Het gaat met name om de maatschappelijke gevolgen en letsel door geweld en verkeersongevallen.

In onderstaande video vertelt Anne-Marie Laslett over het begrip alcoholschade aan anderen.

Gerelateerde pagina's

• Alcoholmarketing in het Preventieakkoord Problematisch Alcoholgebruik
• Bewustwording en vroegsignalering in het Preventieakkoord Problematisch Alcoholgebruik
• Naleving en handhaving in het Preventieakkoord Problematisch Alcoholgebruik
• School en studieomgeving in het Preventieakkoord Problematisch Alcoholgebruik

Links

• Preventieakkoord Problematisch Alcoholgebruik
  Het Nationaal Preventieakkoord heeft tot doel het terugdringen van roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik.

Referenties

1. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Quickscan mogelijke impact Nationaal Preventieakkoord (2018). Geraadpleegd op 21 november 2018, van https://www.rivm.nl/documenten/quickscan-mogelijke-impact-nationaal-preventieakkoord.
2. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Inventarisatie aanvullende maatregelen Nationaal Preventieakkoord (2021). Geraadpleegd op 6 april 2021, van https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2021/04/06/inventarisatie-aanvullende-maatregelen-nationaal-preventieakkoord.
3. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Voortgangsrapportage Nationaal Preventieakkoord 2021 (2022). Geraadpleegd op 11 juli 2022, van https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2022/06/30/rivm-voortgangsrapportage-nationaal-preventieakkoord-2021.