Kinderen van weekend-drinkende ouders drinken meer alcohol

Ook t.a.v. cannabis hangen ouderlijke zero-tolerance regels duidelijk samen met een kleinere kans op cannabisgebruik door scholieren. Daarnaast hebben ouders die dagelijks zwaar drinken of veel drinken in het weekend (meer dan 5 glazen per dag) en ouders die wel eens hebben geblowd vaker kinderen die veel drinken en cannabis uitproberen.

Dit blijkt uit het proefschrift van Evelien Vermeulen-Smit van het Trimbos-instituut dat zij op 12 december verdedigt aan de Universiteit Utrecht. Uit haar onderzoek blijkt dat niet zozeer vaak drinken door ouders, maar juist het overmatig drinken door ouders (wat overigens veel minder voorkomt) van invloed is op het alcoholgebruik van hun kind. Wanneer ouders niet of matig drinken (bijvoorbeeld 4-5 dagen per week 1-2 glazen) dan drinkt hun 15-jarige gemiddeld 3 glazen alcohol per week, terwijl leeftijdsgenoten met een vader die elke dag zwaar drinkt en leeftijdsgenoten met ouders die allebei veel drinken in het weekend (elk weekend meer dan 5 glazen per dag) gemiddeld 8 glazen per week drinken.

Tien procent van de 12-16 jarigen heeft wel eens cannabis gebruikt, maar slechts 20% van hun ouders weet hiervan. Ondanks dat ouders veelal niet weten van het cannabisgebruik van hun kind, spelen zij een belangrijke rol. Ouders die zelf wel eens hebben geblowd hebben meer dan twee keer zo vaak een kind dat wel eens heeft geblowd, vergeleken met ouders die dit nooit hebben geprobeerd. Bovendien hangen zero-tolerance regels ten aanzien van cannabis duidelijk samen met een kleinere kans dat 12-16-jarigen cannabis hebben gebruikt. Dat laatste geldt  zowel voor ouders die geen ervaring hebben met blowen als voor ouders die zelf wel eens hebben geblowd.

Ouders zijn de afgelopen jaren strenger geworden wat betreft het alcoholgebruik van hun kind en in diezelfde periode nam het aantal scholieren dat ooit alcohol gedronken heeft (12-16 jaar) af van 76 naar 64%. Deze trend sluit aan bij alle overheids- en media aandacht van de afgelopen jaren, en in het bijzonder de preventieboodschap gericht aan ouders om alcoholgebruik onder de 16 jaar te voorkomen. In de preventieboodschap was minder aandacht voor de leeftijdsgroep van 16 jaar en ouder en op de mate van alcoholgebruik. Op deze terreinen zijn dan ook geen veranderingen opgetreden. Zo is het alcoholgebruik door jongeren van 16 jaar en ouder nog steeds hoog.

Dit proefschrift laat niet alleen zien dat ouders een belangrijke rol spelen in het voorkomen van alcohol en cannabisgebruik door hun kinderen, ook toont dit onderzoek aan dat preventie programma’s gericht op het gezin effectief kunnen zijn in het uitstellen van zowel alcohol als cannabisgebruik door adolescenten. Onduidelijk is nog of gezinsinterventies effectief zijn in het voorkomen en verminderen van drugsgebruik door risico jongeren.

Dit onderzoek heeft een aantal implicaties voor beleid en praktijk:

1. Ouders en professionals moeten zich bewust zijn van de invloed van zwaar (weekend) drinken door ouders, wat een grotere kans geeft op vroeg en zwaar drinken door hun kinderen.
2. De bevinding dat alcohol-specifieke opvoeding bij 12-15 jarigen verbeterd is en het alcoholgebruik in deze groep gedaald is terwijl het alcoholgebruik bij 16-jarigen en de hoeveelheid alcohol bij 12-16 jarigen niet gedaald zijn, suggereert dat toekomstige preventiemaatregelen meer aandacht moeten besteden aan het (voorkomen en beperken van de hoeveelheid) alcoholgebruik door jongeren van 16 jaar en ouder. Uit toekomstig onderzoek zal moeten blijken wat de effecten van de verhoging van de leeftijdsgrens naar 18 jaar en de NIX 18 campagne zijn voor het alcoholgebruik in deze leeftijdsgroep.
3. De tijd lijkt gekomen om onderzoeks- en preventie inspanningen te kenteren naar risico jongeren wiens middelengebruik verontrustend hoog is. De beschikbare preventie programma’s voor deze groepen zijn schaars en onvoldoende onderzocht.

Bijlage: Proefschrift The role of parents in preventing adolescent alcohol and cannabis use van Evelien Vermeulen-Smit

Contact

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de persvoorlichter:

Laila Zaghdoudi,
tel +31 (0)30 – 2959(382)